Safra Kesesi Taşları

Safra kesesi karaciğerin alt yüzeyinde, ona yapışık 50 ml hacmi olan armut biçimde bir organ. Safranın depolanmasını ve konsantre edilmesini sağlıyor Karaciğerin ürettiği safra, kanallar yoluyla bu kesede birikerek, yemek sonrası özellikle yağlı gıdaların sindirimi amacıyla bağırsağa dökülüyor.

Her 10 erişkinden birinde olan safra taşı özellikle 30 yaşından sonra kadınlarda daha sık görülüyor. 60 yaşından sonra erkeklerin yüzde 10-15’inde kadınların yüzde 30-40’ında safra taşı oluşuyor.

Safra taşları safra içindeki katıların çökelmesi ile oluşur. Taşların büyük kısmı kolesterol içeriklidir. Safra kesesinde tek taş olabileceği gibi sayının binlere ulaştığı durumlar da vardır. Sarışın bayanlarda, şişmanlarda, çok hızlı kilo verenlerde, uzun süre damar yolundan beslenenlerde, midesinin bir kısmı ameliyatla çıkarılmış olanlarda safra taşı sık görülür. Hastalığın kalıtsal yanı olduğunu gösteren deliller vardır. Kafeinli içeceklerin ve alkolün safra taşlarını azalttığına dair yayınlar mevcuttur. Safra taşları kesenin kanalını tıkayarak içeriğinin boşalamamasına, böylece kolesistit adını verdiğimiz iltihaplanmaya yol açabilir. Taşlar ana safra kanalını tıkayarak safranın kana karışması yani sarılığa, pankreas kanalını tıkayarak pankreas bezi iltihabına (pankareatite) neden olabilir. Safra taşı olan hastaları yüzde 60’ında herhangi bir şikayet yoktur. Safra kesesi rahatsızlığına bağlı hastane başvurularının yüzde 20’si, ani gelişen taşın kanalı tıkaması sonucu oluşan kese iltihabı yani ‘akut kolesistit’tir. Bu hastaların yüzde 10’unda sarılık, kolanjit (dış safra yolları iltihabı), pankreatit gibi ağır komplikasyonlar görülür.

Ağızdan ursodeoxycolic asit ve benzerlerinin verilmesi bazı safra taşlarının tedavisinde olumlu sonuçlar veriyor. Ancak bunun başarı oranı çok düşük kalıyor ve hastaların yarısında ilk 4 yıl içinde taşlar tekrar oluşuyor. Günümüzde safra kesesi taşına bağlı şikayeti olan hastalarda altın standart laparoskopik kolesistektomidir. Bu yöntemle gerçekleştirilen operasyon az ağrılı olur ve hasta 2-3 gün içinde işinin başına dönebilir. Safra kesesinin tümü alınarak, hastalık nüksü, yeniden taş oluşumu, kanser ve komplikasyon gelişimi olasılığı ortadan kaldırılmış olur. Safra kesesinin olmaması insanlarda ciddi hiçbir soruna yol açmaz.

Safra kesesi nerededir ve fonksiyonu nedir?

Safra kesesi; kaburgaların altında, karaciğerin alt kısmında, karın bölgesinin sağ üst kısmına bağlı bulunan armut biçiminde bir torbadır. Fonksiyonu; karaciğer tarafından üretilen safrayı, sindirim (hazım) için gerekli olduğu zaman kullanmak üzere depo ve konsantre etmektir.

Hangi gıda maddelerinde, sindirim için safra çok gerekli olmaktadır?

Yağlar ve yağlı gıda maddelerinin sindirimi için safra, özellikle gerekli olmaktadır.

Safra bağırsaklar mekanizmasına nasıl ulaşmaktadır?

Bir kanal veya tüp sistemi yoluyla. Safra kesesi kanalı safra kesesinden genel safra kanalına uzamaktadır. Genel kanal karaciğerde başlayan iki karaciğer kanalının birleşmesinin sonucudur. Safra karaciğerden ve safra kesesinden, genel safra kanalından geçerek onikiparmak bağırsağının”Vatur ampulası” noktasında bağırsağa girmektedir.

Eğer karaciğer, safra üretip ifraz etmekteyse safra kesesinin özel fonksiyonu ne olmaktadır?

Safrayı depo ve konsantre etmek, yemek yendikten sonra gerekli olacak fazla safrayı bağırsağa ifraz etmek, safra kesesinin görevidir.

Safra kesesi iyi çalışmayan kişilere en çok hangi yemekler dokunur?

Bütün tavada yapılan ve yağlı yemekler, yağda kızartılmış patates, ağır soslar, et suları, tavuk ve hindi derileri, yağda pişmiş yumurtalar, şalgamlar, lahanalar, karnabahar, turplar, bazı çiğ meyveler, vb.

Safra kesesi ve safra kanalları hastalıkları çok yaygın mıdır?

Safra kesesi rahatsızlıkları ve genel safra kanalı sonundaki sfinkter’in iyi çalışmamasının hazımsızlığa sebep olan başlıca durumlar oldukları genellikle kabul edilmektedir.

Safra kesesi ameliyatları yapılması çok kez gerekmekte midir?

Orta yaşlarını geçmiş olan kimselerde hastalanmış bir safra kesesinin alınması ameliyatı, en çok başvurulan karın bölgesi ameliyatıdır. Üstelik bütün yaş gruplarında en çok yapılmakta olan ameliyatlardan da bir tanesidir.

Safra kesesi hastalığı neden meydana gelir?

• Bakteri ile enfeksiyon. Bu hal, apandisit, bademcikler veya herhangi başka bir organ gibi, safra kesesinde akut veya kronik iltihaplanmaya yol açabilir.
• Safra kesesinden vücut safra ifrazını önleyen fonksiyonel bir hastalık.
• Safranın taşlar haline gelmesini gerçekleştiren kimyasal bir düzensizlik. Bu taşlar, safranın kanallardan geçerek bağırsaklara gitmesini engelleyebilir.

Safra kesesi taşları her zaman safra kesesinde meydana gelen kimyasal bir bozulmadan mı gelişir?

Hayır. Safra taşları kimyasal bozulmadan ileri gelebildiği gibi, aynı zamanda safra kesesinde bulunacak bir enfeksiyondan da gelişebilir.

Safra kesesi taşları ne ölçüde yaygındır?

Yaklaşık her dört kadından birinde ve her sekiz erkeğin birinde altmış yaşlarına varmadan safra kesesi taşları gelişebileceği tahmin edilmektedir.

Safra kesesi hastalığına yakalanma eğilimi fazla olan özel tipte kimseler var mıdır?

Evet. Fazla yağlı yiyen şişman ve kalın yapılı kimselerin safra kesesi hastalıklarına yakalanmaya daha meyilli oldukları sanılmaktadır: Ancak, bu hastalık her yaş grubunda ve her tip kişide de gelişebilmektedir.

Safra kesesi hastalığı, ilk hangi yaşlarda gelişmeye başlar?

Otuz ilâ kırk yaşlarında. Ancak, hastalık bazen daha genç yaştakilerde de görülmektedir.

Çocuk doğurmak safra kesesinde taş toplanma eğilimini artırır mı?

Evet. Gebelik hali yağ ve kolesterol metabolizmasında düzensizlikler meydana getirir. Bunu takiben gebelik hali sona erdikten birkaç ay içerisinde, çok kez taşların gelişmesi başlar.

Safra kesesi hastalığı gebelik hâlinde çok kez meydana gelir mi?

Çok kez değil. (Hastalık, gebe kadınlarda rastlandığı zaman da bu genellikle bir veya iki çocuğa sahip kadınlarda olmaktadır.)

Safra kesesi hastalıkları aile veya kalıtımsal hastalıklar olma eğiliminde midir?

Ancak vücut yapısı ile kimyasal metabolizma tipi ve ebeveynin yemek yeme âdetleri benzeri kalıtımsal eğilimi söz konusu olabilir.

Safra kesesi akut bir şekilde iltihaplandığı zaman ne meydana gelir?

Safra kesesine gelen kan akımı engellenmiş veya safra kesesi iltihapla dolmuş olabilir ya da yetersiz kan akımı nedeniyle safra kesesi çeperlerinde kangrenli değişiklikler meydana gelebilir.

Safra kesesinde akut iltihaplanma neden ileri gelir?

Safra kanalının bir taş ile tıkanması yüzünden.

Safra kesesinde kronik bir iltihaplanma olduğu zaman ne meydana gelir?

Önce meydana gelmiş olan bir iltihaplanmadan ve enfeksiyondan veya kimyasal mekanizmada meydana gelen bir düzensizlikten, safra kesesinde gelişen taşlar, safra kesesi çeperinin kalınlaşması ve kronik bir şekilde iltihaplanması ile ilişkilidir. Bu hal safra kesesinin yetersiz şekilde dolup boşalmasına ve bazı hallerde hiç çalışmamasına yol açar.

Safra kesesi veya safra kanallarında fonksiyonel bir düzensizlik varsa ne meydana gelir?

Bu durum safra kesesinden safra boşaltması ve ifraz etmesi istendiği zaman bunu yapamaması ile karakterize olmaktadır. Bundan başka, genel safra kanalının çıkışında bir spazm meydana gelmiş olabilir ve bu hal de safranın bağırsak mekanizmasına serbest akışını engelleyebilir. Bu durumda hastada hazımsızlık, mide ekşimesi ve yağlı yemekleri, yağları ve bazı çiğ sebze ve meyveleri hazmedememek halleri görülür.

Safra kesesinde fonksiyonel bozukluklar, genellikle safra kesesi taşları gelişmesi ile birlikte mi olmaktadır?

Her zaman değil.

Safra kesesi hastalıklarını veya iyi çalışmayan bir safra kesesi belirtilerini önlemek için çareler var mıdır?

Hafif bir diyete riayet etmek, az miktarda yağlı, tavada yapılmış yemekler yemek, safra kesesine bindirilen yükü azaltacak ve yeter, siz fonksiyondan ileri gelebilecek belirti oranlarını da eksiltecektir.

Safra kesesinden hasta olunduğu nasıl belli olur?

• Akut safra kesesi hastalığı”akut kolesistit” yükselen ateş, bulantı, kusma ve kaburgaların altında, karın bölgesinin sağ üst kısmında duyulan ağrı ile birlikte gelir. Safra kesesinin alınacak bir röntgen filmi, bu organın çalışmadığını gösterebilecek veya safra kesesinde taşların bulunduğunu tespit edecektir. Yapılacak bir kan sayımı da akut iltihaplanmanın bulunduğunu gösterebilecektir.
• Kronik safra kesesi hastalığı”kronik kolesistit”, taşlarla birlikte geldiği zaman karın bölgesinin sağ üst kısmında şiddetli kolik sancılarına neden olabilecektir. Bu durum, genellikle büyük bir taşın safra kesesi veya safra kanalında yerleşmiş bulunmasından ileri gelmektedir. Sancı çok kez sağ omuza veya sırta kadar yayılmaktadır.
  Bulantı, kusma meydana gelecek ve karın bölgesinde sancı olacaktır. Taş safra kesesine geri düşerse veya engellenen kanaldan geçerse, bu sancı yarım saat içerisinde kaybolacaktır. Kronik safra kesesi hastalıklarında çekilen röntgen filmleri genellikle çalışmayan bir safra kesesi ve bazı hallerde burada taşların bulunduğunu gösterecektir.
• Safra kesesinde fonksiyonel hastalıklar kronik hazımsızlık, yağların ve yağlı yemeklerin ve bazı çiğ sebze ve meyvelerin hazmedilememesi ile kendilerini belirteceklerdir. Ayrıca bir belirti de, mide ekşimesi olacaktır. Bu gibi hallerde röntgen filmleri safra kesesinin yetersiz şekilde dolup boşalmakta olduğunu götürecektir.

Safra kesesini kesin olarak tespit edecek bir test var mıdır?

Evet.”kolesistogram” diye adlandırılan bir X ışını testi. Bu test yapılmadan önce, hastaya haplar halinde özel bir boya yutturulmaktadır. Haplar alındıktan birkaç saat sonra safra kesesinin röntgen filmi alınmakta ve safra kesesi normal ise boya organı dolduracak, böylece dış hatlarını gösterecektir. Röntgen filmi yağlı bir yemek yendikten sonra safra kesesinin boşalmasını da gösterecektir. Bazı hallerde ağızdan alınacak haplar yerine, röntgen filmleri alınmadan önce boya, hastanın damarlarına enjeksiyon yoluyla verilmektedir.

Bir safra kesesi röntgen filminde safra kesesinin gözükmemesi ne anlama gelmektedir?

Bu durum, yaklaşık her zaman safra kesesinin çalışmamakta olduğunun delilidir. Çok kez, hastaya verilen boya, röntgen filminde görülmezse hastaya bir kere daha, çok daha büyük dozajda boya verilmekte ve röntgen filmi bir daha çekilmektedir. Bu iki misli dozajdan sonra da, safra kesesi röntgen filminde görülmezse; bu, safra kesesinin hastalanmış olduğunun kesin bir delili olarak sayılacak ve bazı nadir hallerde ilerlemiş olan karaciğer hastalığının mevcut olduğunu gösterecektir.

Safra kesesi taşları alınacak röntgen filmlerinde her zaman görülür mü?

Hayır. Bazı hallerde safra kesesinde birçok taş bulunmakta iken bile bunlar röntgen filmlerinde görülmezler.

Röntgen filmleri, safra kanallarındaki taşları gösterir mi?

Evet. Nispeten yeni bir teşhis sistemi olan ve damardan yapılan,”kolanjiografi” olarak adlandırılan metotla safra kanallarındaki taşlar görülebilmektedir. Bu metotta hastanın kolundaki bir damara boya enjekte edilmekte ve röntgen filmi hemen bunun peşinden alınmaktadır.

Bu metot tehlikeli midir?

Boyaya karşı alerjik olma gibi nadir haller dışında hayır.

Doktor, safra kesesi hastalığında tıbbî ya da cerrahî yola başvurulması gerektiğine nasıl karar verir?

Taş teşekkülü ile birlikte gelmeyen safra kesesi hastalıklarını, tıbbı yoldan tedaviye gitmek tercih edilmektedir. Bunun dışındaki bütün safra kesesi hastalıklarında ameliyata başvurulması tercih edilmektedir.

Safra kesesindeki fonksiyonel rahatsızlıklarda tatbik edilen tedavi metotları başarılı olmakta mıdır?

Eğer hasta mantıklı bir diyete riayet edecekse ve gerekli ile almakta ihmal göstermezse evet.

Safra kesesinde taş bulunan her hastanın ameliyat edilmesi gerek midir?

Bütün vakalarda ameliyat gerekli olmamaktadır. Çok kişiler vardır ki bunların safra keselerinde taşlar bulunmakta, fakat herhangi bir belirtiye neden olmamaktadır. Ancak, safra kesesi taşları herhangi bir belirti göstermekte ise, ameliyat yapılması her zaman gerekmektedir.

Safra keseleri ameliyatları ne zaman muhakkak surette gerek olmaktadır?

• Organ akut bir şekilde iltihaplanmış olduğu hallerde.
• Taşların bulunmasından dolayı hasta tekerrürlü ve şiddetli kolik sancı nöbetlerine maruz kalmaktaysa.
• Safra kesesinde taşların bulunduğu bilinmekteyse ve hasta kronik hazımsızlıktan, bulantı, gazdan ve bazı karın bölgesi ağzından mustarip olmaktaysa.
• Sarılık (derinin sarı bir renk alması) bir taşın safra kanallı tıkamasından gelişmişse.

Safra kesesi hastalığının tıbbî tedavi metodu nedir?

• Hazımsızlık yapan yemeklerin yenmesinden kaçınılması; örneğin yağlar, yağlı yemekler, soslar, dolma içleri ve bazı çiğ sebzeler ile meyveler.
• Az miktarlarda olmak şartıyla, iyi hazırlanmış ve hafif diyetlerin devamına.
• Midedeki asiditeyi azaltmak ve safra kesesindeki spazmları gidermek için gerekli ilâçların alınması.

Safra kesesinde taşların bulunmadığı bilinmekteyse de, safra kesesinde fonksiyonel bir hastalık olduğunda, ameliyat her zaman belirtilerin ortadan kalkmasına yol açacak mıdır?

Bazı hastalar ameliyatla safra keselerinin alınmasından yarar göreceklerse de, bazıları da bu ameliyattan fayda görmeyeceklerdir.

Gerekli olduğu kesinleştiği takdirde safra kesesi ameliyatı yapılmaması sonucu ne gibi durumlar meydana gelebilir?

• Safra kesesinde akut bir yangı kangrene dönüşebilir ve organın patlamasına yol açabilir. Böyle bir hal peritonit ve ölüme sebep olabilir.
• Engelleme yapan bir safra kesesi taşı nedeninden tekerrür eden kolik nöbetleri gelişebilir ve taş eğer genel safra kanalına geçerse sarılık gelişmesine sebep olabilir.
• Sarılık, kanalı engelleyen bir taştan ileri gelmişse ve ameliyata başvurulmazsa, uzun süre safra engellenmesinden ileri gelen toksik gelişmelerden ve karaciğerde meydana gelecek zedelenmeden hasta ölebilir.

Sarılık her zaman safra kesesindeki taşlardan mı ileri gelmektedir?

Hayır. Sarılık için çeşitli nedenler vardır. Bunların en genel olanı karaciğer yangısı olan hepatittir.

Sarılığın kanalları tıkayan bir taştan mı veya başka bir nedenden mi ileri geldiği nasıl anlaşılır?

Sarılığın bir kanal engellenmesinden mi veya iltihaplanmadan mı ileri geldiğini tespit edecek çeşitli testler vardır. Hastanın eksiksiz olarak yapılacak bir hastalık tarihçesinin çizilmesi ve her yönden muayene edilmesi, röntgen filmlerinin alınması ve muhtelif kimyasal kan testlerinin yapılmasıyla genellikle doğru teşhise varılabilmektedir.

Taşlar safra kesesinde kanser gelişmesi eğiliminin artmasına neden olabilirler mi?

Evet. Safra keselerinde taş olanların yaklaşık % 2’sinde safra kesesi kanseri gelişir. Bundan dolayıdır ki, belirtilere neden olsun olmasın, safra kesesinde taş olanların ameliyat olmaları her zaman önemle tavsiye edilmektedir.

Safra kesesinin alınması ameliyatı (kolesistektomi) tehlikeli bir ameliyat mıdır?

Hayır, bir apandisit alınması ameliyatından daha tehlikeli değildir.

Safra kesesi taşları ilâçla dağıtılabilinmekte midir?

Son zamanlarda, birkaç ay süreyle verilen konsantre safra tuzları yoluyla bazı safra kesesi taşlarının dağıtılmasında başarı elde edilmiştir. Ancak, bu tedavi metodu henüz tecrübe devresinde bulunmaktadır.

Operatör safra kesesi ameliyatı yaparken, yalnız kesedeki taşları mı yoksa bütün safra kesesini mi alır?

Vakaların büyük çoğunluğunda safra kesesi alınır. Ancak, bazı hallerde organ o derece akut bir şekilde yangılanmıştır ve hasta o ölçüde rahatsızdır ki, operatör yalnızca safra kesesindeki taşları almayı tercih edecek ve safra kesesine bir boşaltma tüpü yerleştirecektir. Bu işlem daha kısa bir sürede yapılmakta ve daha az riskli olmaktadır.

Safra kesesi ameliyatı yapılırken safra kanalları da alınmakta mıdır?

Hayır karaciğerden bağırsaklara serbest bir geçiş yolu gerekmektedir; bunun için de safra kanalları yerlerinde bırakılmaktadır.

Operatör safra kanallarında bulunan taşları nasıl almaktadır?

Kanala ufak bir ensizyon yapmakta ve bu iş için özel bir şekilde imal edilen bir aygıtla, taşı veya taşları ayıklayarak almaktadır. Bu işlemden sonra kanal drenaj usulüyle bir lâstik tüple (T-tüpü) temizlenmektedir. Bundan sonra yapılacak testlere ve röntgen filmlerinde beliren görüntülere göre safra kesesi kanalında bırakılacak olan bu tüp birkaç gün veya birkaç hafta sonra alınacaktır.

Bir safra kesesinin alınması ameliyatı ne kadar sürmektedir?

Yangılanma durumunun ciddiyetine göre, kırk beş dakika ile bir-buçuk saat arası.

Safra kesesi ameliyatlarında hangi tip anestezi kullanılmaktadır?

Ya genel solunum yolu anestezisi veya, bazı hallerde belkemiği anestezisi.

Bir safra kesesi ameliyatı yapılırken, apandisitin de alınması yaygın olan bir işlem midir?

Bu eskiden çok yapılmaktaydı. Fakat apandisit vakalarında büyük bir azalma görülünce, bu usul operatörlerin çoğunluğu tarafından tatbik edilmemektedir.

Bir safra kesesi ameliyatı yapılmadan önce ne gibi ameliyat öncesi tedbirlerin alınması gereklidir?

Sarılık olmadan basit yangılanmış bir durum için ameliyat yapılmaktaysa, ameliyat öncesi herhangi bir tedbirin alınması gerekmez. Ancak, akut yangılanma veya sarılık olan hastalarda, ameliyat öncesi birçok özel tedbirlerin alınması gerekir.

Bu gibi hallerde alınacak ameliyat öncesi özel tedbirler nelerdir?

• Burundan bir tüp sokulacak ve ameliyat sırasında midenin bomboş olması temin edilecektir.
• Ameliyat öncesi damardan sıvıların, glikoz, bazı vitaminlerin verilmesi. Sarılık olduğu takdirde ameliyat sonrası kanamalarını önlemek üzere özellikle vitaminlerden K vitamini verilecektir.
• Akut şekilde yangılanmış bir safra kesesi veya safra kanalları iltihaplanması olan hastalara antibiyotikler verilecektir.

Safra kesesi ameliyatlarında kan nakilleri yapılmakta mıdır?

Genellikle hayır. Ancak çok ciddî vakalarda ve komplikasyonlar varsa o zaman kan nakillerine gerek görülmektedir.

Safra kesesi ameliyatlarından sonra özel hastabakıcılara ihtiyaç var mıdır?

Eğer hastanın parasal durumu uygunsa iki veya üç günlüğüne özel bir hastabakıcının tutulması rahatlık bakımından hastaya çok yardımcı olacaktır.

Bu ameliyatlar için hastanın ne kadar süre hastanede kalması gerekli olmaktadır?

Yaklaşık dokuz gün ile iki hafta arası.

Safra kesesi ameliyatı için ensizyonlar (kesitler) nereden açılmaktadır?

Karın bölgesinin sağ üst kısmında uzunluğuna bir ensizyon sağ tarafta göğüs kafesinin hemen altından eğik bir ensizyon. Ensizyonlar 12,5 ile 17,5 santim arasında uzunlukta yapılmaktadır.

Bu ameliyatlarda safra kesesi yaralarına genellikle drenaj tüpleri yerleştirilmekte midir?

Evet. Ameliyat sonrası bir veya iki tüp yerleştirilir. Bunlar altı ilâ on gün yerleştirildikleri yerlerde bırakılır.

Safra kesesi ameliyatları çok ağrıya neden olurlar mı?

Hayır. Ameliyat sonrası derin nefes alınırken veya öksürürken birkaç gün hafif bir sancı duyulabilirse de, ameliyat yarası fazla bir ağrıya neden olmaz.

Hasta ameliyattan ne kadar süre sonra yataktan kalkabilir?

Normal olan ameliyatlarda, ameliyattan bir veya iki gün sonra.

Ameliyat sonrası ne gibi özel tedbirler alınmaktadır?

• Kronik şekilde yangılanmış olan normal bir safra kesesi ameliyatında alınması gerekli ameliyat sonrası tedbirler birkaç taneyi geçmez: Hasta ameliyatın ertesi günü yemek yiyebilir, ancak kendisine yağlar, yağlı yemekler, çiğ sebze ve taze meyveler verilmemelidir. Enfeksiyon olma korkusu varsa antibiyotikler verilebilmektedir. Hastanın gerilme ve şişmeden rahatsızlık duymaması için, bazı hallerde ameliyat sonrası bir gün için burundan mideye bir tüp indirilmektedir.
• Akut bir safra kesesi yangılanması veya sanlık için ameliyat edilen hastaya muhtemelen damardan enjeksiyonlar, burundan mideye indirilen bir tüpten drenaj yapılacak ve sarılığa karşı K vitamini ilâçları, birkaç gün için büyük dozajlarda antibiyotik ilâçlar verilecektir. Bazı hallerde kan nakilleri yapılmasına da gerek duyulabilecektir.

Normal bir safra kesesi yarasının iyileşmesi ne kadar sürer?

Yaklaşık on iki gün ile on dört gün arası.

Safra kesesi alındıktan sonra bir hasta normal bir yaşama sürdürebilecek midir?

Evet.

Safra kesesi alındıktan sonra bu organın fonksiyonunu hangi organ üzerine alır?

Safra, karaciğerden direkt olarak bağırsaklara akmaya devam eder. Safra kesesi kanalları, safra kesesinin fonksiyonlarından birçoğunu yerine getirmeye başlar.

Safra kesesinin alınmasından sonra hazımsızlığın daha birkaç hafta devam etmesi normal midir?

Evet.

Safra kesesi alınmış olan bir kadının bu ameliyattan sonra gebe kalmasında bir tehlike var mıdır?

Eğer gebe kalmak istemekteyse hiçbir zararı yoktur.

Safra kesesi alındıktan sonra özel bir diyetin takip edilmesi gerekli midir?

Evet. Hasta ameliyat öncesi takip etmekte olduğu diyete devam etmelidir, başka deyimle yağlılardan kaçınmalıdır.

Sarılık genel safra kanalından- bir taş alındıktan ne kadar süre sonra geçer?

Birkaç hafta içerisinde.

Ameliyat edildikten sonra safra kesesi hastalıkları belirtileri devam veya tekerrür edebilir mi?

Evet. Safra kesesi ameliyatı olan hastaların yaklaşık % 10′unda ameliyat sonrası belirtiler devam eder. Bu belirtilerin genel safra kanalının alt kısmı sonunda olagelen spazmlardan (biliary dyski-nesia) ileri geldiği sanılmaktadır.

Taşlar alındıktan sonra hastalarda yeni taşlar teşekkül edebilir mi?

Eğer safra kesesi alınmışsa safra kesesinde yeniden taş teşekkülü ihtimali yoktur. Ancak, hastaların pek az bir oranında genel safra kanallarında yeniden taşlar teşekkül edebilir. Ayrıca, kesilmeyen safra kanalı dibindeki parçada da taşlar yeniden gelişebilir.

Genel safra kanalında yeniden taşlar gelişmişse başvurulacak tedavi metodu ne olacaktır?

Özel olarak yapılmış bir aygıt, ağızdan mide yoluyla onikiparmak bağırsağına sokulmaktadır. Bundan sonra onikiparmak bağırsağına giren safra kanalının ağzı genişletilmektedir ve bu şekilde taşların düşürülme imkânı elde edilmiş olunabilecektir. Eğer bu işlem başarısız olursa, yeniden ameliyata başvurulması gerekir.

Onikiparmak bağırsağına indirilen tüp her doktor tarafından yapılabilir mi?

Hayır; bu çok komplike bir işlemdir ve ancak endoskopi uzmanları tarafından tatbik edilebilir.

Taşların yeniden teşekkül etmesini önlemek için çareler var mıdır?

Genellikle yoktur Bununla beraber hastalar enfeksiyonlara karşı korunmalıdırlar ve az yağlı hafif bir diyet takip etmelidirler.

Safra kesesinin alınmasının yaşama süresi üzerinde bir rolü olur mu?

Hiçbir etkisi olmaz.

Bir safra kesesi ameliyatından sonra iyileşme oranları nedir?

Safra kesesi ameliyatlarında ölüm oranları % l’den azdır. Ölüm vakaları genellikle çok komplike olan durumlarda veya uzun süre tedaviye başvurmayı ihmal etmiş olan kişilerde meydana gelmektedir.

Safra kesesi ameliyatından sonra, kontrol için doktora ne zamanlar gidilmeli?

Ameliyattan sonra altı aylık sürelerle iki defa kontrole gidilmeli.

Dış Safra yolu taşları

Çoğunlukla safra kesesindeki taşların düşmesi veya nadiren kendisinin safra yollarında oluşması ile karşımıza çıkar. Günümüzde ERKP denen ağızdan endoskop yutturularak yapılan bir girişimle çıkartılır ve ardından kapalı safra kesesi ameliyatı yapılır.

Safra yolu darlıkları

Genellikle safra kesesi ameliyatından sonar olan darlıklar veya dıştan bası yapan lenf bezi veya kitle gibi durumlarda karşılaşılır. Bu durumda safra kanallarının yeniden ince barsağa bağlanması gerekir.

Safra kesesi ve yolları tümörleri

Karaciger disi safra yollari kanseri, kanser hücrelerinin karaciger disindaki safra kanallarinda gelistigi nadir bir hastaliktir.

Safra yollari, Karaciger ve safra kesesini Ince barsaga baglayan kanallardir. Bu ag, sindirim esnasinda yaglarin emilimini saglayan, karacigerde yapilan ve safra adi verilen salgiyi toplayan ince kanlarla baslar. Bu küçük kanallar birleserek karacigerden çikan sag ve sol hepatik kanallari olustururlar. Iki kanal karaciger disinda ana hepatik kanali olusturmak üzere birlesirler. Karaciger disindaki ana hepatik kanal bölümü karaciger disi safra yolu olarak adlandirilir. Karaciger disi safra kanali, safra kesesinin (safrayi depolar) kanali ile birleserek ana safra kanalini olusturur. Gida sindirimi esnasinda safra, safra kesesinden ince barsaga ana safra yolu ile bosaltilir.

Kolit ve bazi belli karaciger hastaliklari karaciger disi safra yollari kanseri gelisme riskini etkileyebilir.

Karaciger disi safra yollari kanserinin olasi belirtileri sarilik ve agridir.
Bu ve benzeri belirtiler Karaciger disi safra yollari kanserinde oldugu kadar baska hastaliklarda da görülebilir. Asagidaki problemler olustugunda bir doktora basvurulmalidir:

• Sarilik (derinin veya göz aklarinin sararmasi)
• Karin agrisi
• Ates
• Deride kasinti